Từ nỗi nhớ quê nhà đến giấc mơ nước Mỹ
Danny Trần cùng vợ – Albee Trần (truyền nhân đời thứ tư nghề nước mắm) – thành lập Son Fish Sauce tại California năm 2014 với một sứ mệnh rõ ràng: “Đưa nước mắm chính hiệu Việt lên kệ siêu thị Mỹ, thay thế cho những nhãn hàng ngoại quốc đội lốt hàng Việt. Quyết định khởi nghiệp trong lĩnh vực sản xuất nước mắm, anh đã không chỉ đơn thuần xây dựng một thương hiệu thực phẩm – mà còn thắp sáng một giấc mơ xuyên thế hệ: đưa sản phẩm truyền thống Việt vững vàng hiện diện trên kệ siêu thị Mỹ.
Son Fish Sauce không phải là thương hiệu nước mắm đầu tiên tại Mỹ, nhưng là thương hiệu đầu tiên:
- Sản xuất theo công thức truyền thống Việt Nam.
- Sử dụng nguyên liệu cá cơm từ Mỹ, đảm bảo kiểm soát chất lượng đầu vào nghiêm ngặt.
- Chế biến tại Phú Quốc, quê hương của nghề nước mắm, dưới điều kiện khí hậu và quy trình ủ thùng gỗ cổ truyền.
- Xuất khẩu ngược về Mỹ dưới tem “Product of USA”, đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm định khắt khe của Whole Foods và hệ thống siêu thị Mỹ.
Sự độc đáo của case study này:
- Không chỉ phục vụ cộng đồng người Việt xa quê,
- Mà còn xây dựng thành công một sản phẩm bản địa hóa phù hợp với gu thị trường Mỹ,
- Biến nỗi nhớ quê hương thành một thương hiệu đẳng cấp quốc tế.
Tiếp cận sáng tạo “Nguyên liệu Mỹ – Sản xuất Việt – Xuất xứ Mỹ
Thách thức thị trường thực phẩm gốc Việt tại Mỹ: Sau 1975, do lệnh cấm vận, người Việt tại Mỹ chỉ có thể dùng nước mắm từ Thái Lan, Hongkong hoặc Philippines, khiến hương vị bị biến tướng. Hàng loạt sản phẩm giả danh “Phú Quốc” thực chất lại là hàng Trung Quốc gắn mác. Danny Trần đã quyết tâm phải có một sản phẩm do người Việt chính chủ làm ra, đủ tiêu chuẩn, và cạnh tranh trực diện trên đất Mỹ.
Anh đã chọn chiến lược tiếp cận mới:
- Nguồn cá cơm Mỹ tự nhiên → đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm Mỹ.
- Chế biến tại Việt Nam → giữ được hương vị truyền thống, giảm chi phí chế biến.
- Dán nhãn “Product of USA” → dễ dàng chinh phục hệ thống phân phối Mỹ.
Đây chính là mô hình giúp Son Fish Sauce nhanh chóng lọt vào Whole Foods, MGM, T-Mobile Arena… – những hệ thống vốn siêu khắt khe về nguồn gốc, vệ sinh an toàn thực phẩm và audit xã hội.
Ngay từ khi khởi nghiệp Son Fish Sauce, Danny đã nhận thức được một thực tế từ thiên nhiên: nguồn cá đã cạn. Tôi và vợ đã đi tìm hiểu khắp nước Mỹ, thậm chí chúng tôi đã sống ở Mississippi gần một năm để tìm nguồn cá ở Mỹ.” Trong thời gian “chu du” đó, anh nhận ra hai điều quan trọng: “Thứ nhất, nguồn cá cơm ở Mỹ rất tốt. Cá cơm hoàn toàn của thiên nhiên, không phải do con người nuôi. Nó không ăn những loài cá khác mà chỉ ăn rong biển, gần như là “cá veggie.” Do đó, khi muối cá, bụng cá không bị sình. Cá cơm rất giàu độ đạm.” Điều quan trọng thứ hai, đó là “môi trường để sản xuất nước mắm ở Mỹ không tốt.” Ví dụ nguồn nước vùng Gulf Coast cứ vài năm lại bị đục. Dù Gulf Coast có khí hậu nóng ẩm nhưng cũng bị tuyết hàng năm. Do đó, Danny kết luận: “Có một câu nói thế này: ‘A man travels the world in search for something he finds when he comes home.’ Tôi đi một vòng thế giới để rồi khi quay về, biết được nguyên liệu tốt nhất là cá cơm Mỹ nhưng môi trường sản xuất nước mắm tốt nhất là Phú Quốc, Việt Nam.” Phú Quốc có khí hậu nóng, ẩm, phần lớn là môi trường thiên nhiên. Đó cũng là cái nôi của nước mắm, là nơi có lịch sử sản xuất nước mắm mấy nghìn năm. Mang cá cơm của Mỹ về quê hương của nước mắm để sản xuất, rồi lại nhập cảng thành phẩm trở lại Mỹ – một chiến lược kinh doanh đúng tính cách của thế hệ trẻ Mỹ gốc Việt như Danny Trần.
Hành trình Son Fish Sauce: 10 năm – 3 giai đoạn phát triển
Giai đoạn 1: Xây dựng lòng tin qua nhà hàng và đầu bếp Mỹ. Đầu tiên, Son Fish Sauce không vội vào siêu thị. Họ tập trung chinh phục nhà hàng cao cấp như The Slanted Door (San Francisco), MGM Group (Las Vegas) – nơi những đầu bếp danh tiếng kiểm chứng từng giọt nước mắm.
Giai đoạn 2: Kiểm định sản phẩm và chuẩn hoá tiêu chuẩn quốc tế: Thành phần của Son Fish Sauce chỉ có cá cơm (anchovy) và muối biển; men; lá stevia, một loại lá được dùng để tạo chất ngọt thay vì dùng đường. Nước Mắm Cá Cơm Mỹ điều vị theo khẩu vị của người Việt ở Mỹ. Tất cả đều là thành phần tự nhiên. Đây là lần đầu tiên có thể nói là trong lịch sử thị trường nước mắm, sản phẩm làm từ cá cơm Mỹ,” từ California. “Sơn” khác biệt với những thương hiệu khác là do làm đúng với công thức truyền thống. Nước mắm được ủ với tỉ lệ bảy tấn cá với ba tấn muối suốt một năm trong thùng gỗ mít để có hương vị đặc biệt.
Ba năm chuẩn bị để Son Fish Sauce chính thức xuất hiện trên các quầy kệ của siêu thị Whole Foods nổi tiếng của Mỹ. Họ không chỉ kiểm tra phẩm chất của nước mắm hoặc kiểm tra HASSA (Health and Sanitation Safety Awareness – Nhận thức An Toàn Sức Khoẻ và Vệ Sinh) mà còn kiểm tra về độ tin cậy xã hội (social audit) của sản phẩm đó, ví dụ như công ty có bóc lột sức lao động không chẳng hạn. Và quan trọng là sản phẩm đó phải nổi trội so với những nhãn hàng khác. Đó là những điều cần thiết để Whole Foods xem xét lựa chọn.
Giai đoạn 3: Thương mại hóa và mở rộng thị trường: Ký hợp đồng phân phối với hệ thống siêu thị premium: Whole Foods, New Seasons Market, Erewhon… và Ra mắt “Nước Mắm Cá Cơm Mỹ” – lần đầu tiên trong lịch sử nước mắm thế giới.
Đề xuất Pipeline tiếp cận mới cho Ready2US: “Produce of USA, Made by Vietnam”
- Tìm kiếm nguyên liệu Mỹ đạt chuẩn → Cá, nông sản, nguyên liệu tự nhiên.
- Nhập khẩu nguyên liệu về Việt Nam → Nhà máy OEM/ODM kiểm soát chất lượng.
- Chế biến tại Việt Nam → Giữ được kỹ thuật bản địa, tối ưu chi phí sản xuất.
- Xuất khẩu thành phẩm trở lại Mỹ → Dán nhãn Product of USA.
- Phát triển thương hiệu tại Mỹ → Thông qua GTM Ready2US (crowdfunding + distributor + DTC).
Ưu điểm vượt trội:
- Được bảo vệ bởi pháp luật Mỹ → Tránh rủi ro nguồn gốc nước ngoài.
- Thương hiệu dễ nhận diện hơn với người tiêu dùng Mỹ.
- Tận dụng thế mạnh sản xuất linh hoạt, tay nghề thủ công Việt Nam.
- Chi phí sản xuất thấp hơn Mỹ nhưng vẫn giữ được xuất xứ “Product of USA”.
Ngành hàng phù hợp triển khai ngay:
- F&B (nước mắm, coffee, snack sạch…)
- Mỹ phẩm thiên nhiên (raw material từ Mỹ)
- Thủ công mỹ nghệ kết hợp nguyên liệu Mỹ (gỗ, đá tự nhiên…)
- Sản phẩm Wellness (supplement, functional foods…)
Ready2US – Bệ phóng thương hiệu Việt ra thị trường Mỹ
Chương trình Ready2US sẽ đồng hành từ A-Z giúp Doanh nghiệp nhỏ và vừa và startup Việt Nam chuẩn bị sẵn sàng cho thị trường Mỹ.
- Chuẩn hóa sản phẩm.
- Hướng dẫn Pipeline “Product of USA”.
- Kết nối với hệ sinh thái phân phối, marketing, crowdfunding tại Mỹ.
👉 Đăng ký tham gia ngay hôm nay để bước vào đường băng chinh phục thị trường toàn cầu: Link đăng ký Ready2US: https://forms.gle/j13QALE6wjXgbkKD8